Zmiany w ustawie o planowaniu przestrzennym w 2025, a rozwój projektów OZE

W ostatnich miesiącach polski system planowania przestrzennego przechodzi największą reformę od lat. Zmiany w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (UPZP), wprowadzone nowelizacjami z lipca 2023 r. i kwietnia 2025 r., radykalnie zmieniają zasady lokalizacji inwestycji – szczególnie tych z zakresu odnawialnych źródeł energii (OZE). Co to oznacza dla inwestorów i samorządów?

Kluczowa zmiana: Plany ogólne zastępują studia

Dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego będą obowiązywać jedynie do 30 czerwca 2026 r. W ich miejsce każda gmina musi przyjąć nowy dokument – plan ogólny, który stanie się podstawą dla przyszłych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (MPZP).

Dla inwestorów oznacza to fundamentalną zmianę: MPZP, decyzje o warunkach zabudowy (WZ) i inne dokumenty planistyczne będą musiały być zgodne z ustaleniami planu ogólnego.

Warunki zabudowy (WZ) tylko do 30 czerwca 2026 r.

Ważna zmiana dotyczy decyzji o warunkach zabudowy:

• WZ wydane przed 1 stycznia 2026 r. i które się uprawomocnią, pozostaną bezterminowe.

• Po tej dacie będą one obowiązywać jedynie przez 5 lat.

• Po 30 czerwca 2026 r. nowe WZ będą wydawane tylko w gminach, które uchwaliły plan ogólny.

 Co z inwestycjami w OZE?

Nowe przepisy mają duże znaczenie dla energetyki odnawialnej:

• Elektrownie fotowoltaiczne (PV) i wiatrowe będą mogły być lokalizowane wyłącznie w określonych strefach planistycznych (np. SR, SP, SI).

• Dla PV >150 kW (na gruntach IV klasy i gorszych) lub >1 MW (na innych gruntach), lokalizacja będzie możliwa tylko na podstawie MPZP.

• Instalacje PV na dachach nie będą wymagały zmiany planu – o ile MPZP tego nie zakazuje.

• Magazyny energii będą możliwe do realizacji w strefach gospodarczych i infrastrukturalnych – jako infrastruktura techniczna, przemysłowa lub OZE, również na podstawie MPZP i WZ.

Nowe narzędzia planistyczne: uproszczony MPZP i ZPI

W celu przyspieszenia inwestycji:

• Wprowadzono uproszczoną procedurę uchwalania MPZP dla PV (czas trwania: ok. 5–9 miesięcy), z ograniczeniami dotyczącymi m.in. gruntów rolnych klas I–III, terenów chronionych i zalewowych.

• Dla większych projektów przewidziano Zintegrowany Plan Inwestycyjny (ZPI) – tworzony we współpracy inwestora z gminą w drodze umowy urbanistycznej.

Plan ogólny – nowa jakość w planowaniu

Plan ogólny:

• Dzieli gminę na 13 stref planistycznych.

• Nie wyznacza osobnych stref dla OZE, ale dopuszcza je w wybranych strefach.

• Nie zawiera tekstu planistycznego w klasycznym rozumieniu – treść planu to załącznik z danymi przestrzennymi.

 Co powinien zrobić inwestor?

1. Sprawdź obowiązujący MPZP i planowane prace nad planem ogólnym w gminie.

2. Złóż wniosek o WZ przed 30 czerwca 2026 r., jeśli plan ogólny nie został jeszcze przyjęty.

3. Rozważ procedurę uproszczoną lub ZPI, jeśli planujesz większą inwestycję OZE.

4. Monitoruj projekt planu ogólnego i zgłaszaj uwagi – brak gwarancji uwzględnienia istniejących WZ!

Podsumowanie

Nowelizacja UPZP to szansa na uporządkowanie i cyfryzację systemu planowania przestrzennego w Polsce. Dla inwestorów OZE oznacza to jednak konieczność szybkiego działania i bieżącego monitorowania procesu planistycznego w gminach. W RAWICOM SA wspieramy naszych partnerów w analizie i optymalizacji lokalizacji projektów OZE zgodnie z najnowszymi przepisami.

Skontaktuj się z nami – pomożemy Ci przeprowadzić inwestycję przez nowe procedury planistyczne krok po kroku.